Số lượng doanh nghiệp bất động sản tuyên bố phá sản, giải thể năm 2022 tăng khoảng 38,7% so với cùng kỳ năm trước, kéo theo lượng lớn người làm môi giới bất động sản phải nghỉ việc.
Số liệu được Bộ Xây dựng công bố tại thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản trong quý IV/2022 và cả năm 2022.
Chủ đầu tư gặp khó
Theo đó, về tình hình hoạt động của các doanh nghiệp bất động sản trong năm 2022 đối với nhóm thành lập mới và quay trở lại hoạt động trong tăng so với cùng kỳ năm 2021, trong đó: thành lập mới là 8.593 doanh nghiệp, tăng khoảng 13,7%; quay trở lại hoạt động là 2.081 doanh nghiệp, tăng khoảng 56,7%. Tuy nhiên, đáng chú ý trong năm số lượng doanh nghiệp bất động sản tuyên bố phá sản, giải thể cũng tăng khoảng 38,7% so với cùng kỳ năm trước.
“Năm 2022, vẫn là năm các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản gặp nhiều thách thức và phải thay đổi phương án kinh doanh, quản lý (như tái cơ cấu nợ, tái cơ cấu hoạt động kinh doanh, thu hẹp quy mô đầu tư sản xuất kinh doanh, tinh giản tối đa bộ máy, giảm lực lượng lao động; dừng, đình hoãn hoạt động đầu tư, thi công xây dựng một số dự án; dừng triển khai các dự án mới; dừng phát hành cổ phiếu tăng vốn; dừng IPO; có Tập đoàn giảm đến 50% lực lượng lao động) để ứng phó với điều kiện khó khăn hiện tại” – đại diện Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản cho hay.
Theo lý giải của đại diện Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản, hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đang gặp nhiều khó khăn, do: Khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng, phát hành trái phiếu, huy động vốn của khách hàng dẫn đến nhiều doanh nghiệp thiếu vốn phải giãn tiến độ hoặc tạm dừng triển khai thực hiện dự án; Lãi suất cho vay, tỷ giá ngoại tệ, giá xăng dầu, giá vật liệu xây dựng tăng, dẫn đến chi phí tăng cao gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp bất động sản rơi vào tình trạng thiếu dòng tiền để trả cho doanh nghiệp cung ứng và trả lương người lao động do chủ đầu tư không có nguồn để thanh toán và thực hiện các nghĩa vụ thuế; Khách hàng mua bất động sản cũng khó tiếp cận vốn vay của các tổ chức tín dụng gián tiếp ảnh hưởng đến thanh khoản sản phẩm, dự án bất động sản dẫn đến việc doanh nghiệp kinh doanh bất động sản không bán được sản phẩm để thu hồi vốn và tái đầu tư. Ngoài ra, khó khăn trong phát hành trái phiếu và huy động vốn dẫn đến nguy cơ nhiều doanh nghiệp không có khả năng thanh toán, trả nợ đúng hạn.
Sàn giao dịch cũng khốn đốn theo
Số liệu từ Bộ Tài chính cho thấy, đến cuối năm 2022, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt gần 329.000 tỷ đồng, giảm hơn 25% so với cùng kỳ 2021, có xu hướng giảm dần qua các quý. Trong đó, nhóm doanh nghiệp địa ốc chiếm 28,87% tổng khối lượng phát hành, đứng thứ hai trong nhóm mua lại trái phiếu trước hạn và chiếm 35,8% tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đang lưu ký. Tính riêng trong tháng 12/2022, các doanh nghiệp địa ốc phát hành 500 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ, dư nợ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ khoảng 2 triệu tỷ đồng, trong đó của doanh nghiệp bất động sản chiếm khoảng 34%, tức 419.000 tỷ đồng.
Cũng trong hoàn cảnh khó khăn tương tự như doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, nhiều sàn giao dịch bất động sản phải đóng cửa, tạm ngừng hoạt động, các sàn còn hoạt động trong lĩnh vực này phải thu hẹp quy mô đầu tư sản xuất kinh doanh, cắt giảm bộ máy nhân sự hoặc một nhân sự kiêm 2 – 3 công việc để có thể sinh tồn. Thậm chí có sàn giao dịch giảm đến 70% lượng nhân sự, đồng thời cắt giảm lương, nhiều sàn buộc phải cho nhân viên nghỉ tết sớm.
Trước những diễn biến phức tạp của nền kinh tế, từ giữa quý III đến cuối năm 2022, hoạt động của các sàn giao dịch có dấu hiệu khó khăn hơn, lượng giao dịch giảm mạnh so với thời điểm đầu năm, dẫn đến quy mô của sàn giao dịch giảm, số lượng môi giới bất động sản cũng giảm theo.
“Thị trường bất động sản khó khăn thì nhân sự trong ngành, đặc biệt là tuyến đầu như đội ngũ môi giới bất động sản là đối tượng bị ảnh hưởng đầu tiên và nặng nề nhất, ước lượng số lượng môi giới đang hoạt động hiện nay chỉ còn khoảng 30 – 40% so với giai đoạn đầu năm 2022” – Phó Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam Nguyễn Mạnh Hà cho hay./.